Ngày 15 tháng 7 âm lịch là Lễ hội Quỷ đói của Đạo giáo, Phật giáo gọi là “Lễ Vu lan”, lễ Obon và còn được tổ chức vào ngày “Rằm tháng 7”. Cũng giống như lễ Thanh min, vào ngày này người ta sẽ đốt tiền giấy cho người đã khuất và tổ chức nghi lễ hiến tế cho những linh hồn lang thang cơ nhỡ.
Nguồn gốc của lễ Vu lan
Kinh điển Đạo giáo coi ngày 15 của tháng đầu tiên là Thượng Nguyên, ngày 15 của tháng 7 là Trung Nguyên và ngày 15 của tháng 10 là Hạ Nguyên, xác định thiện ác trên thế giới, và các tu sĩ Đạo giáo sau đó tụng kinh vào ban đêm, và các linh hồn bị giam giữ trong Lễ hội Quỷ đói này cũng được giải thoát lên trần gian. Các tổ chức Phật giáo sẽ tổ chức một buổi lễ siêu thoát vào ngày này, được gọi là “Ulan Mana” để cứu độ tất cả chúng sinh (những linh hồn lang thang, đói, bị đày) thoát khỏi khổ đau cõi âm giới, nên họ tụng kinh và phát thực cho những cô hồn cô độc và ngạ quỷ.
Theo truyền thuyết, cửa địa ngục sẽ mở vào ngày rằm tháng 7 và tất cả yêu ma ở âm phủ sẽ được giải thoát về trần gian. Vì vậy vào tháng 7, người ta tổ chức các hoạt động như tụng kinh cầu phúc hay cúng dường thức ăn vì người ta tin rằng tụng kinh, lễ Phật, cúng thí thực cho những cô hồn, ngạ quỷ thì chư Phật, Bồ tát từ bi cũng sẽ ra tay cứu giúp thân nhân của họ khi ở dưới địa ngục cùng những linh hồn đang lang thang trong cõi u minh, tất cả đều được tự do và giải thoát. Vì vậy, Lễ hội ma sau đó đã phát triển sang các nước châu Á như Việt Nam, Hàn Quốc, Nhật Bản, Đài Loan, Singapore, Malaysia và Thái Lan.
(*) Ngạ quỷ, quỷ đói hoặc ma đói là 1 cõi trong 6 cõi luân hồi. Quỷ đói được mô tả là có hình dáng giống người nhưng tay chân nhỏ, bụng to, cổ họng bé. Việc tìm kiếm đồ ăn với quỷ đói là rất khó, đôi khi một số quỷ có thể ăn một ít, số khác có thể tìm được đồ ăn nhưng rất khó nuốt còn một số khác nữa khi ăn vào thì đồ ăn biến thành lửa thiêu. Nói chung là quỷ đói luôn luôn đói khát.
Truyền thuyết về lễ Vu Lan báo hiếu
Có rất nhiều truyền thuyết về Lễ hội Quỷ đói, trong đó quan trọng nhất là vào ngày đầu tiên của tháng 7 âm lịch hàng năm, Diêm Vương mở cổng địa ngục để các linh hồn, ma quỷ cô đơn và lang thang có thể trở về trần gian để thụ hưởng lễ vật của người ta. Vào một ngày cuối cùng của tháng 7, trước khi cánh cổng địa ngục này đóng lại thì những hồn đó phải quay trở lại âm phủ. Vì vậy tháng 7 còn được gọi là tháng cô hồn.
1. Câu chuyện về Mục Kiều Liên cứu mẹ
Theo truyền thuyết, Đức Phật Thích Ca Mâu Ni có một đệ tử tên là Mục Kiều Liên, một người tốt bụng và vô cùng hiếu thảo. Mẹ của Mục Liên là bà Thanh Đề, sóng trong gia đình giàu có nhưng lại tham lam và keo kiệt, phỉ báng Phật pháp, không tin vào Tam Bảo lại giết mổ động vật mỗi ngày, ăn uống, không bao giờ bố thí. Chính vì thế bà Thanh Đề bị đầy xuống địa ngục vào cõi ngạ quỷ (ma đói, quỷ đói) trong 6 cõi luân hồi sau khi chết, chịu đói khát và rất đáng thương. sau đó ông đã sử dụng thần thông của mình để biến thức ăn và đưa cho mẹ của mình, nhưng bà dù chết vẫn không thay đổi lòng tham, khi nhìn thấy thức ăn, bà sợ những linh hồn khác sẽ cướp lấy nên đã chạy ra một chỗ, 1 tay cầm bát 1 tay che bát và nuốt chửng. Song vừa nuốt thì đồ ăn đã biến thành lửa cháy thiêu đốt trong miệng.
Vì vậy, Mục Kiều Liên đã hỏi Đức Phật làm thế nào để cứu mẹ mình, Đức Phật chỉ cho ông vào ngày rằm tháng 7 âm lịch, tập hợp uy lực của tất cả tu sĩ để tu tập. Đầu tiên chuẩn bị các loại thực phẩm ngon và nhu yếu phẩm hàng ngày để hỗ trợ các nhà sư mười phương và mời họ tụng kinh, cầu nguyện cho mẹ của thế giới hiện tại và mẹ của thế giới thứ 7, và dùng công đức này để hồi hướng cho mẹ. Sau 3 tháng an cư kiết hạ cùng tập trung chú nguyện mới có thể chuyển hoá được nghiệp lực giúp mẹ ông thoát khỏi cảnh khổ, Tôn giả Mục Kiền Liên cuối cùng đã cứu mẹ mình thành công khỏi cõi ngạ quỷ.
Kể từ đó, ngày rằm tháng 7 âm lịch trở thành ngày đặc biệt để cứu rỗi linh hồn người chết, đưa tiễn người chết và cúng bái tổ tiên.
2. Tại sao lễ Vu Lan được tổ chức vào rằm tháng 7
Ở Ấn Độ vào thời Đức Phật, khi mùa mưa đến có rất nhiều côn trùng trên mặt đất và nhiều côn trùng sẽ bị giẫm chết khi đi khất thực. Vì vậy, Đức Phật đã xây dựng khóa tu mùa hè: trong khoảng thời gian từ ngày 15 tháng 4 đến ngày 15 tháng 7 âm lịch, chư Tăng không ra ngoài mà chỉ đi thiền hành trong rừng núi, chuyên tâm tu tập.
Ngày 15 tháng 7 âm lịch là ngày đại chúng an cư kiết hạ 90 ngày để trì giới và tinh tấn tu tập. Sau 3 tháng tu học, đến ngày 15 tháng 7 tức là ngày Kiết Hạ, mọi người tụ hội lại tự kiểm điểm, để đại chúng báo lỗi, nếu có phạm giới nào thì phải trình bày trước đại chúng mà sám hối và đạt được sự thanh tịnh của giới luật. Chư Phật mười phương thấy chư Tăng sống thanh tịnh tinh tấn đều tỏ lòng sám hối, có vị tận tu ba tháng chứng thành quả, trở thành phước cho muôn loài.
Vì vậy, ngày rằm tháng bảy âm lịch là một ngày rất đặc biệt, vào thời điểm này, người thí chủ cúng dường Đức Phật và chư Tăng sau khi thành chánh quả sẽ quay về hồi hướng công đức, báo hiếu cho cha mẹ là người đã có công sinh thành và nuôi dưỡng mình.
3. Các hoạt động vào ngày này
Đầu tiên là ra nghĩa trang quét dọn mồ mả của người thân vào ban ngày của ngày 13, sau đó đốt lửa vào ban đêm để đón tổ tiên về nhà. Ngọn đuốc được làm bằng que gai dầu. Khi đưa họ trở lại âm giới vào ngày thứ tư thì cũng sẽ đốt một ngọn lửa để soi đường trở lại. Khi cúng tổ tiên, có người đốt rất nhiều giấy tiền để “tổ tiên hưởng”. Đồng thời, bỏ giấy tiền vào phong bì giấy có ghi tên người nhận và đốt luôn trong lễ tế gọi là “thiêu bao”.
Không phân biệt giàu nghèo, đồ ăn thức uống, tiền giấy đều nên chuẩn bị để tỏ lòng thành kính với người đã khuất. Lễ hội Quỷ đói thường kéo dài trong bảy ngày, có người chết mới và người chết cũ. Những người chết trong vòng ba năm được gọi là người chết mới, và những người chết trước ba năm được gọi là người chết cũ, cũng có người cho rằng vì thế nến khi cúng tế cho ma cũ và ma mới thì nên thực hiện riêng.
Thời điểm đốt tiền giấy là vào đêm khuya, trước tiên trong sân rắc vài vòng vôi sống, nói rằng tiền giấy đốt trong vòng, quỷ cô độc không dám tới cướp, sau đó đốt thành đống, họ cứ nói: “Ông này bà kia đến đây lấy tiền”, cuối cùng họ phải đốt một đống bên ngoài vòng tròn, nói là dành cho những hồn ma cô đơn. Vào ngày người chết đi về, dù giàu hay nghèo đều phải nấu một bữa cơm ngon để tỏ lòng thành kính với người chết, đó còn gọi là “tiễn đưa người chết”.
Vào ban đêm, mỗi nhà đều đốt hương trước cửa nhà mình, cắm hương trên mặt đất càng nhiều càng tốt, tượng trưng cho được mùa. Có nơi còn có hoạt động thả đèn trên sông. Tục truyền, đèn nước là để dẫn đường cho những linh hồn chết oan và khi đèn tắt nghĩa là chúng đã hoàn thành nhiệm vụ dẫn đường qua cầu Nại Hà. Giữa đường, cứ trăm bước lại đặt một bàn hương án, trên hương án bày biện dưa tươi, trái cây, đồ ăn. Đằng sau chiếc bàn, một đạo sĩ hát những bài hát hiến tế mà mọi người không thể hiểu được. Lễ hội Thượng Nguyên là Lễ hội đèn lồng trên thế giới và mọi người trang trí bằng đèn lồng và dây hoa để chào mừng Lễ hội đèn lồng.
Phật giáo cũng khuyến khích mọi người tưởng nhớ đến những người thân trong gia đình và tổ tiên đã khuất của họ trong trái tim của họ thông qua các hành vi tốt đẹp trong cuộc sống hàng ngày, thay vì đốt tiền giấy và làm giấy cúng.
Ý nghĩa của ngày lễ Vu Lan báo hiếu
Từ những truyền thuyết về Tết Cô hồn, chúng ta có thể hiểu sâu sắc rằng, việc tế lễ trong Lễ Cô hồn có hai ý nghĩa, một là thể hiện lòng hiếu thảo tưởng nhớ tổ tiên, hai là hiểu cõi giới và nhân quả để hướng thiện, làm điều thiện để tu thân tích đức.
Phật giáo dựa trên lòng hiếu thảo và đối với các đệ tử Phật giáo, báo hiếu là một trong những điều tốt lành nhất để báo đáp lòng tốt cho người thân. Hiếu thảo trên đời người chú trọng dưỡng thân, cung kính nghe lời nhưng lòng hiếu thảo của đạo Phật còn hơn thế, không phải chỉ báo hiếu với cha mẹ ở đời hiện tại mà còn phải giúp họ không bị đọa xuống 3 cõi là súc sinh, ngạ quỷ và địa ngục, vĩnh viễn thoát khỏi vòng quay của khổ đau.
Quà tặng mạ vàng ý nghĩa cho bố mẹ nhân ngày này
1. Tranh chữ “Cha Mẹ”
Tặng bức tranh chữ “Cha Mẹ” trong dịp này thể hiện lòng biết ơn của con cái đối với công ơn sinh thành và dưỡng dục của cha mẹ. Nó không chỉ đơn thuần là món quà vật chất mà còn chứa đựng tâm hồn, tình cảm và ý nghĩa của phận làm con dành cho bố mẹ, vừa thể hiện sự biết ơn, mong muốn được bày tỏ tình cảm và tri ân đối với hai người, cam kết sẽ là một đứa con ngoan hiếu thảo và có ích cho xã hội, sống tốt và giữ gìn giá trị đạo đức gia đình, cũng như tạo ra dịp để gia đình tụ họp cùng nhau.
2. Tranh chữ “An”
“An” là trạng thái mà tất cả mọi người đều cần được trải nghiệm, bởi nó mang lại cảm giác yên tâm, an lòng và giúp lấy lại sự cân bằng cảm xúc trong cuộc sống và chỉ khi chúng ta cảm thấy an toàn và bình yên thì mới có thể tập trung vào công việc và đạt được thành công trong sự nghiệp.
- “An” là an toàn, bình an. Đây là trạng thái không có nguy hiểm, rủi ro hoặc sự đe dọa. Nó liên quan đến cảm giác an tâm, bình yên.
- “An” là an nhiên, mang ý nghĩa của trạng thái tĩnh lặng và thanh thản trong tâm hồn.
- “An” là an nhàn, mang ý nghĩa của sự thong thả, khoảnh khắc được nghỉ ngơi và tận hưởng cuộc sống một cách thảnh thơi.
- “An” là an ổn, mang ý nghĩa của sự ổn định, không có biến động lớn hoặc sự xáo trộn.
- “An” là an lạc, mang ý nghĩa của trạng thái cảm xúc hạnh phúc và sự viên mãn trong cuộc sống, sự hài lòng và có niềm vui với cuộc sống hiện tại.
3. Lá bồ đề phong thủy
Cây bồ đề tượng trưng cho sự phát triển của tự nhiên và ngụ ý cho điềm lành, tán cây to lớn với hình dáng giống như trái tim nên cũng tượng trưng cho tình thương, sự từ bi của Phật pháp để giúp khai sáng cho tâm trí con người. Tặng món quà này cho bố mẹ nhân ngày Vu Lan là thể hiện niềm tin vào Phật pháp sẽ giúp bản thân tìm được giá trị của mình và giá trị của cuộc sống. Cây bồ đề là loài cây thân gỗ lớn rụng lá vào mùa đông nhưng mùa xuân năm sau lại mọc lại, cũng giống như niềm hy vọng luôn tồn tại.
4. Tượng Phật Di Lặc
Phật Di Lặc sẽ là vị Phật ở đời tương lai, được mô tả là vị Phật có thân hình mập mạp, bụng to, miệng cười rất tươi. Bụng to thể hiện sự bao dung rộng lượng, miệng cười là chỉ cho lòng hỷ xả, không chấp mê bất ngộ. Nhìn vào bức tượng Phật, bản thân mỗi người thường sẽ cảm thấy mình bao dung rộng lượng, không vướng bận trần thế và tấm lòng được thanh thản hơn. Đó là tác động tích cực khi trưng bày tượng, giúp mỗi người tự hiểu hơn về bản thân mình và có thể tu chí, rèn luyện bản thân tốt hơn ngày hôm qua để đạt được những cảnh giới của sự an lạc, vui vẻ, không cố chấp hơn thua với người khác trong cuộc sống. Đó là lý do tặng cho bố mẹ bức tượng Phật nhân ngày này cũng sẽ rất ý nghĩa.
5. Bông hoa cài áo
Khi đến chùa các phật tử sẽ được cài lên áo một bông hoa hồng: màu đỏ tượng trưng cho người còn mẹ và màu trắng cho ai đã mất mẹ. Với những ai may mắn được cài bông hồng đỏ trên ngực áo thì được nhắc nhở hãy cố gắng hết lòng vâng lời, hiếu kính, lễ phép với cha mẹ. Còn người cài hoa trắng sẽ thấy như một sự nhắc nhở không bao giờ quên ơn cha mẹ, đồng thời giữ nền nếp gia phong, anh em hòa thuận.
Tặng cho bố mẹ một bông hoa cài áo mạ vàng không chỉ thể hiện tinh thần tri ân và ghi nhớ tới công lao của họ mà còn thể hiện sự thấu hiểu và ý niệm tốt đẹp trong hành động, cam kết sẽ trở thành một người con hiếu thảo, lễ phép, sống tốt đời đẹp đạo với xã hội và trở thành một người đáng kính trong cộng đồng.
6. Tranh hoa sen
Thả đèn hoa đăng (hình hoa sen) đã trở thành nghi thức truyền thống trong ngày Vu Lan báo hiếu. Nghi thức còn là một phần không thể thiếu của Phật giáo, với ý nghĩa cầu siêu cho những người đã khuất. Mỗi ngọn đèn hoa đăng đều được thiết kế tỉ mỉ với ngọn nến được thắp sáng trước khi thả xuống sông, kèm theo những ý niệm tốt lành và lời nguyện cầu an lạc.
Bức tranh hoa sen treo tường hoặc để bàn cũng sẽ là một món quà ý nghĩa dành tặng cho bố mẹ vào ngày này. Hoa sen là biểu tượng cho những giá trị tốt đẹp của bản chất con người và thể hiện những khao khát tốt đẹp trong đời người, bức tranh hoa sen sẽ mang lại sự thanh bình và tĩnh tại cho không gian sống hoặc làm việc, đồng thời thể hiện sự thịnh vượng trong cuộc sống gia đình.
7. Tranh chữ “Thọ”
Tranh chữ “thọ” là một món quà ý nghĩa để tặng cho bố mẹ vào dịp này hay những dịp lễ khác. Chữ “thọ” có nghĩa là sống lâu, tươi trẻ và khỏe mạnh, tượng trưng cho một cuộc sống viên mãn và hạnh phúc. Tặng tranh này cũng là cách để bạn muốn gửi những lời chúc tốt đẹp nhất, mong muốn bố mẹ luôn được sống khỏe mạnh và hạnh phúc, và để biểu lộ lòng kính trọng và yêu thương của bạn.
8.
