Đức Phật Tỳ-bà-thi, người sống trước Đức Phật Thích Ca Mâu Ni đã từng nhận những con voi đồ chơi nhỏ do trẻ nhỏ dâng tặng như một món quà tặng. Con voi đồ chơi không phải là báu vật trên đời nhưng lại được chúng yêu quý nhất, đó là lý do Ngài rất vui vì chúng đã trao đi món quà giá trị nhất bằng tấm lòng kính trọng và bác ái. Vì vậy tặng quà hay cúng dường cho người xuất gia có 2 ý nghĩa: Thứ nhất là vứt bỏ sự tham lam keo kiệt bằng tấm lòng hỷ xả và vui vẻ, thứ hai là quan tâm và hướng mình đến Tam Bảo qua hình thức cúng dường, mong muốn được học hỏi chư Phật và Bồ Tát để thực hành bồ tát hạnh.
I. Ý nghĩa của việc tặng quà cho người xuất gia
Phúc Tường Gold luôn tin rằng tất cả kinh Phật giáo đều yêu cầu đệ tử Phật giáo phải cúng dường thân tâm của mình cho Đức Phật chứ không yêu cầu chúng ta phải cúng dường thân thể của mình. Những vật dụng chính mà chúng ta dùng hàng ngày để cúng Phật như đèn dầu, hương, nước, hoa, trái cây… có thể đã nói lên ý nghĩa thực sự của việc cúng dường Phật hay biếu tặng quà cho người xuất gia:
- Chẳng hạn đèn (hoặc nến) là vì ánh sáng của đèn có thể xua tan bóng tối, Phật giáo cũng giống như ngọn đèn Bồ Đề soi sáng trí tuệ và soi sáng bóng tối vô minh trong tâm của chúng ta.
- Hương thơm của hương tượng trưng cho đức hạnh viên mãn của Đức Phật, cầu mong chúng ta cũng có thể thấm nhuần đức hạnh viên mãn của Đức Phật và thực hành giới định, trí tuệ.
- Nước mưa tinh khiết dâng lên Đức Phật cũng có ý nghĩa tương tự: Nước không chỉ sạch mà còn là biểu tượng cho sự mát mẻ, nước có thể rửa sạch bụi bẩn và giúp con người thanh lọc tâm hồn.
- Khi dâng hoa, chúng ta thường đọc “Con dâng hoa lên Đức Phật, cầu mong đức hạnh này góp phần giải thoát con, giống như những bông hoa này dù khô héo”.
Vì vậy, biếu tặng quà cho các vị chân tu hay cúng dường đức Phật thực chất là để chúng ta nhìn vào tâm mình, hiểu được vô thường trong cuộc sống, trong lòng có thiện niệm và tinh tấn tu hành giống như lời Đức Phật dạy: “Ai thấy Pháp là thấy ta”. Vì vậy mục đích của hoạt động này là hướng bản thân mình về những giá trị nhân cách tốt đẹp, đối xử với mình với người và vạn vật có Đạo & có Đức.
II. 4 vật phẩm biếu tặng cho người xuất gia
Đối với các vị chân tu, họ sẽ đứng ngoài mọi hoàn cảnh bên ngoài khi tu hành nên sẽ không thể tự lo liệu những nhu cầu thiết yếu của con người như ăn uống nên cần sự quyên góp từ các tín đồ. Do đó, phật Pháp cũng quy định những vật phẩm biếu tặng cho người xuất gia là những đồ thiết yếu là quần áo, thức ăn, thuốc men và chỗ ở.
- Thức ăn là những đồ ăn thức uống mà bạn biếu tặng cho chư tăng. Đã là con người thì không thể sống nếu không ăn uống. Thức ăn có thể cúng dường có thể là cơm, mì, bánh ngọt và các thực phẩm khác.
- Quần áo, y phục để các vị chân tu giữ lịch sự và để tránh rét. Quần áo có thể cúng dường là áo cà sa, áo thầy tu chống nóng, lạnh…
- Chỗ ở là những vật dụng để các vị tu sĩ có thể ngủ nghỉ. Tinh tấn tu tập ban ngày, ban đêm phải nghỉ ngơi và ngủ nên nếu không có giường ngủ, không ngủ đủ giấc thì không thể tu hành. Do đó bạn có thể cúng dường chăn ga gối đệm… cho chư tăng.
- Thuốc sắc để họ có thể tự điều trị khi bị bệnh, bệnh tật là điều không thể tránh khỏi đối với con người, do đó bạn có thể cúng dường cho chư tăng các loại thuốc, thảo mộc, chu sa, súp…
1. Thức ăn
Mặc dù Đức Phật không cấm tu sĩ ăn thịt nhưng cần tránh những loại thực phẩm động vật như voi, ngựa, chó, rắn, sư tử, hổ, gấu, báo và thịt động vật khác. Các loại thịt lợn, bò, cừu cũng như tất cả các loại ngũ cốc và thực phẩm chay là được phép ăn. Ngoài ra khi biếu tặng thức ăn thì cần phải xác nhận đúng 3 loại thịt trong sạch (gọi là tam chủng tịnh nhục) đối với người mới tu tập hoặc đang theo học Phật:
- Thịt của con vật mà mắt người ăn chẳng nhìn thấy nó bị giết.
- Thịt của con vật mà tai người ăn chẳng nghe biết nó bị giết.
- Thịt của con vật mà người ăn hoàn toàn không biết là đã bị giết để cho mình ăn.
Đối với các chân tu sẽ không ăn thịt kể cả đáp ứng 3 điều kiện trên. Ngoài ra, bạn không nên biếu quá nhiều thực phẩm thiết yếu cùng một lúc, và tốt nhất nên cúng dường xong vào buổi sáng. Bạn cũng có thể cúng dường cho người tu hành những chiếc bát khất thực (bình bát) nhưng chỉ được làm bằng sứ và sắt, đầy đủ gồm bát và nắp bát.
2. Quần áo
Bạn có thể cúng dường y phục được may hoàn thiện hoặc một mảnh vải cho tu sĩ. Chất liệu thường là vải sản xuất từ cây, bông, tơ tằm, lông động vật, sợi gai dầu và hỗn hợp của những chất liệu này. Về màu sắc, tốt nhất là màu trắng và để tu sĩ tự nhuộm, không nên nghĩ rằng nó trông đẹp nên mua những loại vải nhiều màu sắc như đỏ, vàng, đen, tím, nâu… Ngoài ra vào mùa mưa, nếu bạn cúng dường áo mưa thì cũng được.
3. Chỗ ở
Đệm có thể sử dụng các chất liệu khác nhau như lá, cỏ, len… Nói chung, những yêu cầu về vật dụng để ngồi và nằm dành cho tu sĩ thường không được hiểu cặn kẽ bởi người bình thường như chúng ta nên nếu bạn thực sự muốn biếu tặng một vật dụng có mục đích sử dụng này thì nên tìm hiểu trước khi mua.
Ngoài những mặt hàng trên còn có những mặt hàng khác mà bạn cũng có thể biếu tặng cho tu sĩ như hộp kim, thắt lưng, dao cạo râu và giày, tất nhiên khó có thể đưa ra chính xác tiêu chuẩn cho những đồ dùng nhỏ này nên cũng không cần phải đòi hỏi quá cao. Đối với giày, tốt nhất nên làm bằng nhựa, không che kín mu bàn chân, gót chân, ngón chân.
4. Thuốc men
Thông thường không nên biếu tặng thuốc chữa bệnh cho người xuất gia vì những vị chân tu sẽ không nói ra yêu cầu thuốc gì (mặc định họ sẽ nhận bất cứ thứ gì mà người bình thường cúng dường, trừ khi thứ đó vi phạm Phật pháp), nên loại thuốc men mà bạn biếu rất có thể không phù hợp với thực tế bệnh tình (nếu có). Bạn có thể cân nhắc các loại thảo dược, trà, thuốc bổ đông Y vì nó không hẳn là thuốc nhưng có tác dụng tốt cho sức khỏe.
Tóm lại đối với các vị chân tu sống một cuộc đời ngay thẳng, mọi thứ họ sử dụng đều không thuộc sở hữu riêng của họ nên khi họ qua đời, tất cả những trang bị họ đang sử dụng sẽ được bàn giao cho Tăng đoàn hoặc phân phát cho những người khác có nhu cầu.
III. Câu chuyện “Không nhận quà” của đức Phật
Xưa có một Bà-la-môn vì thân quyến, bạn bè đi theo Đức Phật xuất gia nên ông rất tức giận xông vào Tu viện ở Vương Xá và nguyền rủa Đức Phật vì đã dùng ma thuật lừa dối thế gian. Đáp lại lời khiển trách của Bà-la-môn, lúc đầu Đức Phật chỉ giữ im lặng, sau khi lặng lẽ nghe những lời lăng mạ, xúc phạm của Bà-la-môn, Đức Phật mới bình tĩnh nói: “Nếu ông mang quà đến thăm một người bạn, nhưng người bạn đó nhất quyết không nhận quà ông mang đến thì ông sẽ làm gì?”
Bà-la-môn đáp: “ Nếu bạn ta nhất quyết không nhận quà, ta sẽ phải mang nó về nhà”.
Đức Phật nói tiếp: “Ta sẽ không nhận những lời ngươi nói trước mặt ta hôm nay, và những lời căm ghét đó sẽ lại thuộc về ngươi”.
Đức Phật hiểu rằng tranh cãi chỉ làm tăng thêm hận thù, bất bình, chỉ có nhẫn nhục mới có thể dùng làm sức mạnh để điều khiển chúng sinh và khiến họ được bình an. “Kinh Khuyến Khích Bồ Đề Tâm” nói rằng “năng lực của nhẫn nhục có thể tiêu diệt phiền não.” Lục Tổ Huệ Năng cũng ca ngợi “Kiên nhẫn sẽ khiến mọi ác pháp im lặng”.
Khoan dung có nghĩa là đối xử với người khác bằng lòng từ bi và xử lý mọi việc bằng sức mạnh của trí tuệ. Chịu nhục không phải là bị đè nén một cách mù quáng, cũng không phải là hèn nhát mà là nhường chỗ cho người khác và cho chính mình, để trau dồi nền tảng sâu sắc, tích lũy công đức, dũng cảm và có trách nhiệm. Chúng ta không phấn đấu vì vinh quang nhất thời mà phấn đấu để đạt được những thành tựu to lớn trong tương lai.
Có thể nói, kiên nhẫn là cách duy nhất để lập nghiệp thành công và ứng xử với người khác.
