Mèo may mắn hay mèo thần tài Nhật Bản, tên của nó là Maneki Neko, đây luôn là món quà lưu niệm được mọi người thích mang về nhà khi du lịch Nhật Bản. Trong những năm gần đây, không chỉ Nhật Bản mà sản phẩm tượng mèo thần tài cũng đã được chế tác cho ra mắt nhiều chủng loại mèo may mắn khác nhau, kết cấu trọng lượng nhẹ, thân thiện với môi trường và nhanh chóng trở thành xu hướng trang trí phong thủy mà ai cũng muốn mang một con về nhà.
Mèo thần tài là vật trang trí lấy hình tượng hình con mèo phổ biến trong văn hóa truyền thống Nhật Bản và được coi là linh vật phong thủy giúp thu hút sự giàu có và may mắn cho chủ nhân. Lịch sử của nó có thể bắt nguồn từ thời Edo hơn 400 năm trước tại Nhật Bản.
I. Truyền thuyết về mèo thần tài
Xưa có rất nhiều nông dân Nhật Bản trồng dâu tằm (sericulture), vải lụa cao cấp trở thành mặt hàng xuất khẩu quan trọng của đất nước hoa anh đào và đạt đến đỉnh cao vào thời Minh Trị, nhưng sau đó do ảnh hưởng của dịch bệnh truyền nhiễm, chiến tranh,… nên ngành trồng dâu nuôi tằm của Nhật Bản đã mất đi ánh hào quang trước đây. Người nuôi tằm lo nhất là chuột cắn kén nên đã nuôi rất nhiều mèo, tuy nhiên sau này nghề trồng dâu tằm suy tàn, những con mèo ban đầu được người nuôi tằm nuôi đã trở thành mèo bán cho các chủ cửa hàng.
Cũng có rất nhiều câu chuyện dân gian về mèo thần tài ở Nhật Bản và về cơ bản chúng có liên quan đến “mèo con báo ơn”. Trong suy nghĩ của người Nhật, mèo rất dễ thương, thông minh, có chút ranh mãnh, bí ẩn và có năng lực tâm linh. Kể từ thời Edo, khi con cái đã lớn và người chồng không ở nhà thì hai mẹ con phải đeo một con búp bê mèo thần tài lên người chúng. Búp bê nguyên bản ngồi trên một chiếc đệm vải màu đỏ, trước ngực có treo một chiếc chuông vàng, mặt vô cảm, nhắm mắt và tay phải giơ lên tượng trưng cho sự thịnh vượng. Các câu chuyện thần thoại được lưu truyền về nguồn gốc của mèo thần tài như sau.
1. Đền Imado
Đầu tiên là Đền Imado nằm ở Asakusa, điểm thu hút khách du lịch hàng đầu của Tokyo. Có thể khó để nhận ra từ bức ảnh nhưng có một tấm biển ở đền thờ ghi “Nơi sinh của Chú mèo may mắn”.
Người ta kể rằng vào cuối thời Edo khoảng 1860, có một bà lão ở Asakusa sống rất khó khăn và phải bỏ con mèo yêu quý của mình. Vào đêm con mèo bị bỏ rơi, nó đã đến gặp bà lão trong giấc mơ và nói rằng: “Nếu bà tạc tượng nó thì bà sẽ gặp nhiều may mắn”. Bà lão nghe theo giấc mơ của mèo già, thờ tượng mèo trên điện thờ, sáng và tối chắp tay quỳ xuống. Sau đó, đúng như lời mèo già nói, tin vui lần lượt đến, bà lão không còn phải nhờ cậy vào ai nữa. Sau đó, tin đồn bà lão làm giàu nhờ thần tượng mèo ngay lập tức lan sang hàng xóm, ngày nào người ta cũng đến mượn tượng mèo của bà. Vì thế bà cụ đã nhờ chủ lò làm đồ gốm mèo may mắn, đồng thời mở một cửa hàng ở Asakusa chuyên bán mèo may mắn Imado-yaki.
2. Chùa Gotokuji
Vào cuối thời Edo,chùa Gotokuji nằm ở phường Setagaya, Tokyo có một thời gian suy tàn, trụ trì của chùa có nuôi một chú mèo tên là “Tama”. Một ngày nọ, Naotaka II (lãnh chúa thế hệ thứ hai của Miền Hikone) đang trú mưa dưới gốc cây ở chùa này thì ông nhìn thấy một con mèo đang vẫy tay với mình nên chỉ đi theo con mèo và bước đi, đúng lúc ấy cái cây nơi ông ta vừa đứng bị sét đánh nhưng may mắn ông vẫn sống sót. Để tỏ lòng biết ơn, Naotaka II quyết định quyên góp tiền cho chùa Gotokuji và xây dựng lại ngôi chùa. Sau này, khi con mèo tên “Tama” qua đời, vị trụ trì rất đau buồn và đã xây dựng một ngôi mộ đặc biệt để chôn cất nó, ông cũng bắt đầu làm một “con mèo may mắn” bằng một tay phải giơ lên và xây dựng một “phòng thờ mèo thần tài” để thờ cúng. Vì thế mà chú mèo may mắn giơ tay phải lên đã ra đời, người ta nói rằng việc thành tâm cầu nguyện với chú mèo may mắn sẽ mang lại nhiều may mắn.
Đây cũng chính là nguồn gốc hình ảnh Hikone Meow, linh vật của thành phố Hikone thuộc tỉnh Shiga, nơi lâu đài Hikone là ngôi nhà của lãnh chúa.
3. Jixingin ở Shinjuku-ku, Tokyo
Trong cuộc chiến Ekotahara thời Chiến Quốc, một con mèo đen bất ngờ xuất hiện trước mặt Ota Michizan (chỉ huy quân sự đài Edo), người đang gặp bất lợi và lạc phương hướng chiến đấu, nó vẫy tay chào anh và dẫn anh đến đền Jishyo-in, cách địa điểm chiến đấu khoảng 500m về phía Đông
Sau khi dành cả đêm để suy nghĩ chiến lược, cuối cùng Ota Michio đã dẫn quân hậu phương của mình giành được lợi thế và chiến thắng. Ota Michizan tin rằng con mèo đen không thể thiếu cho chiến công này nên đã đưa con mèo đen về lâu đài Edo. Sau cái chết của con mèo, nó được chôn cất cẩn thận và được tôn thờ với cái tên Neko Jizo.
4. Mèo Koban Neko
Có một cửa hàng chuyên đổi tiền ở Edo, ông chủ KisaburoTian có nuôi một con mèo tên là “Tama”, con mèo này có mối quan hệ đặc biệt với người bán cá trẻ tuổi hay qua lại với nhà ông chủ. Hàng ngày khi người bán cá đến nhà chủ của nó, anh ta luôn cho con mèo một con cá tươi. Một ngày nọ, người bán cá bị bệnh nặng và vì anh ta là người độc thân nên phải gửi hết đồ đạc có giá trị đến tiệm cầm đồ, đồng thời cũng sắp hết thức ăn thì phát hiện trên gối có một chiếc túi giấy, khi mở ra thì thấy bên trong có hai đồng tiền vàng một lượng.
Vài tháng sau, người bán cá bình phục và đến nhà chủ của con mèo để đổi tiền nhằm bắt đầu lại công việc của mình. Khi anh đến nhà chủ quán đổi tiền thì không thấy con mèo đâu cả. Sau khi tra hỏi, anh được biết là trong tiệm của chủ nhà đã bị trộm hai lạng vàng khiến các nhân viên nghi ngờ lẫn nhau, người chủ phát hiện con mèo đã nhiều lần tìm cách lẻn ra ngoài cùng với những đồng tiền vàng ngậm trong miệng, chủ quán đành phải … con mèo. Đột nhiên, người bán cá hiểu ra mọi chuyện và kể lại toàn bộ câu chuyện cho chủ quán.
Sau này, khi người bán cá trở nên nổi tiếng và để tưởng nhớ con mèo đó, một đền thờ mèo đã được xây dựng trong Đền Toryogo,Tokyo và đặt tên là “Koban Neko”.
III. Ý nghĩa mèo thần tài trong phong thủy
Mèo thần tài trên thị trường thường được làm bằng gốm sứ, và thường có màu trắng, một tay giơ lên trên đầu, làm động tác vẫy tay chào mọi người.
1. Mèo giơ tay trái hay tay phải?
Mèo may mắn giơ tay trái mang ý nghĩa thu hút và chào đón khách hàng còn giơ tay phải có nghĩa là thu hút tài lộc và sự giàu có, còn nếu giơ cả hai tay cùng một lúc có nghĩa là “sự giàu có” và “phước lành” sẽ đi cùng với nhau. Ngoài ra, chiếc chuông vàng treo trên ngực tượng mèo còn mang ý nghĩa may mắn, phú quý, may mắn và sự suôn sẻ trong kinh doanh. Ngoài ra những tượng mèo thần tài với nhiều màu sắc khác nhau cũng mang những ý nghĩa khác nhau của chủ nhân và thể hiện niềm khao khát của con người về hạnh phúc.
Cũng có ý kiến cho rằng nếu tượng mèo giơ cả hai tay lên thì mang ý nghĩa phá sản nên hãy cẩn thận vì nó có vẻ không may mắn trong một số trường hợp. Ngoài việc giơ tay trái hay phải, độ cao của tay mèo cũng mang ý nghĩa nhất định: Giơ tay ở vị trí thấp (gần mặt) để thu hút may mắn tài lộc ở gần tức là sẽ mang đến những cơ hội ngay tức thì; giơ tay ở vị trí cao (qua đầu) có thể thu hút may mắn tài lộc ở xa tức là sẽ mang lại tài lộc trong tương lai.
Bạn cũng có thể phân biệt mèo đực, mèo cái thông qua bàn tay mà chúng giơ lên. Ở các ngôi chùa thờ mèo ở Tokyo, mèo cái sẽ giơ tay trái lên có ý nghĩa thu hút khách hàng còn mèo đực sẽ giơ tay phải lên để thu hút tài lộc.
Chọn tượng mèo thần tài thì không thể thiếu chiếc chuông đeo trước ngực.
2. Màu sắc của tượng mèo
Tượng Mèo thần tài ngày nay có đủ màu sắc cầu vồng, tượng trưng cho nhiều ý nghĩa khác nhau, ví dụ nếu bạn lo lắng về an toàn khi tham gia giao thông, hãy mua một chú mèo màu xanh, tượng mèo màu hồng là dành cho những người đang độc thân tìm kiếm đường tình duyên (nếu mèo hồng giơ tay trái sẽ tạo ra sức hấp dẫn đối với người khác, nếu mèo hồng giơ tay phải thì tình yêu suôn sẻ êm đềm), chú mèo màu vàng phổ biến nhất sẽ giúp bạn kiếm nhiều tiền. Một số màu sắc của tượng mèo thần tài:
- Mèo màu trắng: thu hút vận may.
- Mèo màu đỏ: Không bệnh tật, tai họa.
- Mèo may mắn màu xanh: Sự nghiệp suôn sẻ, an toàn giao thông, học tập tiến bộ.
3. Đặt tượng mèo thần tài ở đâu?
Mèo may mắn thường được đặt nhiều nhất trong nhà, cửa hàng, văn phòng. Nếu đặt ở nhà thì nên đặt ở vị trí dễ nhìn thấy như tủ TV, tủ giày ở cửa hoặc tiền sảnh. Càng gần cửa thì càng dễ thấy. Nó có tác dụng thu hút tài lộc và may mắn, nếu đặt trong cửa hàng thì tốt nhất nên đối diện với lối vào cửa hàng, nếu đặt ở văn phòng thì có thể được đặt ở một vị trí nổi bật.
Ngoài ra vì mèo may mắn được coi là một loại vật trang trí phong thủy nên khi đặt mèo may mắn các bạn nhớ chú ý những lưu ý sau:
- Không hướng về phía nhà vệ sinh hoặc phòng tắm.
- Đừng đặt nó trên máy tính tiền.
